Tiền mãn kinh là một giai đoạn mà hầu hết phụ nữ đều phải trải qua khi bước vào độ tuổi trung niên. Đây là thời điểm hoạt động của buồng trứng suy giảm, dẫn tới sự thay đổi về nội tiết tố và các biểu hiện lâm sàng khác nhau. Tiền mãn kinh có thể gây ra nhiều phiền toái cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phụ nữ, như rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục, tăng cân, loãng xương, rối loạn tim mạch… Vậy làm thế nào để tiền mãn kinh điều trị hiệu quả và giảm thiểu các triệu chứng khó chịu? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin hữu ích về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị tiền mãn kinh.
______________________________________________________________________________________________
Nguyên nhân gây ra tiền mãn kinh
Nguyên nhân chính gây ra tiền mãn kinh là do hoạt động của buồng trứng bắt đầu suy giảm, dẫn tới sự mất cân bằng hoặc rối loạn nồng độ các nội tiết tố nữ (estrogen, progesterone và testosterone). Các nội tiết tố này có vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, duy trì sự cân bằng sinh lý và tâm lý, bảo vệ xương khớp, tim mạch và các cơ quan sinh dục. Khi nồng độ các nội tiết tố này giảm, cơ thể phụ nữ sẽ phản ứng bằng các triệu chứng tiền mãn kinh.
______________________________________________________________________________________________
Dấu hiệu của tiền mãn kinh
Các dấu hiệu của tiền mãn kinh có thể xuất hiện với mức độ nặng nhẹ khác nhau tùy từng người. Một số triệu chứng thường gặp nhất ở phụ nữ trong giai đoạn này là:
-
Rối loạn kinh nguyệt: Đây là triệu chứng dễ nhận thấy nhất. Do sự thay đổi về hormone sinh dục, phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh có thể gặp phải một số vấn đề về kinh nguyệt như: khó xác định thời gian rụng trứng, khoảng thời gian giữa các chu kỳ kinh nguyệt trở nên ngắn hoặc dài hơn bình thường, lượng máu bị mất thay đổi, có thể mất kinh ở một vài chu kỳ.
-
Bốc hỏa: Là triệu chứng phổ biến nhất trong các triệu chứng tiền mãn kinh với khoảng 2/3 phụ nữ gặp phải hiện tượng này. Bốc hỏa là cảm giác đột ngột nóng và đổ nhiều mồ hôi trong thời gian ngắn, thường xảy ra xung quanh mặt và phần trên của cơ thể. Một số người còn gặp tình trạng bốc hỏa kèm theo tim đập nhanh. Khi cơn bốc hỏa qua đi, sẽ có giảm giác ớn lạnh, mệt mỏi và uể oải. Cơn bốc hoả có thể diễn ra trong khoảng thời gian từ 30 giây đến 30 phút, đa số là 2-3 phút. Tần suất xuất hiện bốc hỏa cũng biến đổi tùy từng người, có người bốc hỏa mỗi giờ một cơn, có người chỉ thỉnh thoảng mới bốc hỏa, nhưng cũng có những người không trải qua triệu chứng này.
-
Đổ mồ hôi đêm: Triệu chứng này cũng diễn ra tương tự như bốc hoả. Nguyên nhân của hiện tượng này đến nay vẫn chưa được lý giải một cách rõ ràng. Một số giả thuyết cho rằng những thay đổi ở vùng dưới đồi (vùng não giúp điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể) khiến nó đọc thông tin sai lệch và cơ thể bắt đầu quá trình điều hoà nhiệt bằng cách làm giãn các mạch máu dưới da. Điều này khiến cho cơ thể nóng lên và đổ mồ hôi, da chuyển sang màu đỏ.
-
Thay đổi vóc dáng cơ thể do chuyển hoá chậm và tăng cân: Việc nồng độ hormone estrogen giảm khiến cơ thể có xu hướng làm chậm quá trình trao đổi chất và tích trữ nhiều chất béo hơn. Do đó, nhiều phụ nữ có biểu hiện tăng cân trong giai đoạn này.
-
Các vấn đề liên quan đến âm đạo: Lượng estrogen giảm sẽ khiến các mô âm đạo bị mất chất bôi trơn và độ đàn hồi. Việc này làm cho âm đạo trở nên mỏng, khô, dễ rách, kém linh hoạt và dẫn tới một số hệ quả sau: có nguy cơ cao bị rách và chảy máu âm đạo khi giao hợp, các hoạt động tình dục diễn ra khó khăn hoặc gây đau đớn, ham muốn quan hệ tình dục trở nên suy giảm rõ nét.
-
Mật độ xương giảm: Estrogen là một trong những yếu tố quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của xương khớp. Khi nồng độ estrogen giảm, xương sẽ bị mất canxi và trở nên yếu đi, dễ gây ra loãng xương và nguy cơ gãy xương cao.
-
Rối loạn tim mạch: Estrogen cũng có vai trò trong việc bảo vệ tim mạch bằng cách duy trì sự cân bằng của cholesterol và ức chế sự hình thành các khối máu trong các mạch máu. Khi estrogen giảm, cholesterol xấu (LDL) sẽ tăng lên, cholesterol tốt (HDL) sẽ giảm xuống, làm cho các mạch máu bị xơ vữa và hẹp lại. Điều này gây ra các vấn đề về tim mạch như cao huyết áp, nhồi máu cơ tim hay tai biến mạch máu não.
-
Rối loạn giấc ngủ: Nhiều phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh có thể gặp khó khăn trong việc ngủ ngon, do cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, lo lắng, căng thẳng hay trầm cảm. Việc thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe, tinh thần và năng lực làm việc của phụ nữ.
-
Các vấn đề về tâm lý: Tiền mãn kinh cũng có thể gây ra các biến động về tâm trạng, như buồn bã, lo lắng, căng thẳng, mất tự tin, kém tập trung hay quên lãng. Những cảm xúc này có thể xuất phát từ sự mất cân bằng hormone, hoặc do những thay đổi về cơ thể và cuộc sống trong giai đoạn này.
______________________________________________________________________________________________
Cách điều trị tiền mãn kinh
Tiền mãn kinh không phải là một bệnh lý cần phải chữa trị, mà là một quá trình tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng tiền mãn kinh gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của bạn, bạn có thể áp dụng một số cách điều trị sau để giảm thiểu và kiểm soát các triệu chứng:
-
Điều trị nội tiết tố: Đây là phương pháp điều trị hiệu quả nhất để giảm các triệu chứng tiền mãn kinh. Bác sĩ sẽ kê đơn cho bạn dùng các loại thuốc có chứa estrogen hoặc estrogen kết hợp với progesterone để bổ sung cho sự thiếu hụt của các hormone này trong cơ thể. Các thuốc này có thể dùng qua đường uống, tiêm, bôi hoặc đặt âm đạo. Điều trị nội tiết tố có thể giúp bạn giảm bớt các triệu chứng như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo, rối loạn giấc ngủ và bảo vệ xương khớp. Tuy nhiên, điều trị nội tiết tố cũng có một số tác dụng phụ và nguy cơ gây ra các bệnh lý khác như ung thư vú, ung thư tử cung, đột quỵ hay nhồi máu cơ tim. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định sử dụng phương pháp này và tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ khi dùng thuốc.
-
Điều trị không dùng thuốc: Ngoài việc dùng thuốc, bạn cũng có thể áp dụng một số biện pháp không dùng thuốc để giúp bạn cải thiện các triệu chứng tiền mãn kinh. Một số biện pháp này bao gồm:
-
Chăm sóc da: Bạn nên dùng kem dưỡng ẩm để giữ cho da luôn mềm mại và săn chắc. Bạn cũng nên bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách dùng kem chống nắng hoặc đội mũ khi ra ngoài.
-
Chăm sóc âm đạo: Bạn có thể dùng các loại gel bôi trơn hoặc kem estrogen âm đạo để giảm khô âm đạo và cải thiện chất lượng cuộc sống tình dục. Bạn cũng nên vệ sinh âm đạo sạch sẽ và tránh dùng các sản phẩm có chứa hóa chất gây kích ứng như xà phòng, nước hoa hay thuốc khử mùi.
-
Tập thể dục: Bạn nên tập thể dục thường xuyên để giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm cân, tăng cường xương khớp, giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần. Bạn có thể chọn các loại hình thể dục phù hợp với sức khỏe và sở thích của mình, như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga hay aerobic.
-
Ăn uống lành mạnh: Bạn nên ăn uống cân bằng và đa dạng, bao gồm nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, cá, sữa và các sản phẩm từ sữa. Bạn cũng nên hạn chế ăn các thực phẩm có chứa nhiều đường, muối, chất béo và cafein. Bạn nên uống nhiều nước để giữ cho cơ thể luôn được cân bằng nước và điều hoà nhiệt độ.
-
Thư giãn và giải tỏa căng thẳng: Bạn nên tìm những cách thư giãn và giải tỏa căng thẳng phù hợp với mình, như nghe nhạc, thiền, đọc sách hay làm những việc mình yêu thích. Bạn cũng nên tránh những tác nhân gây căng thẳng như tiếng ồn, ánh sáng chói hay nhiệt độ cao. Bạn có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc các nhóm tư vấn để chia sẻ những cảm xúc và khó khăn của mình.
-
______________________________________________________________________________________________
Kết luận
Tiền mãn kinh là một giai đoạn không tránh khỏi trong cuộc sống của phụ nữ. Tuy nhiên, bạn không nên quá lo lắng hay tự ti về những thay đổi của cơ thể mình. Hãy nhìn nhận tiền mãn kinh là một cơ hội để bạn chăm sóc bản thân tốt hơn và tận hưởng cuộc sống theo cách của mình. Hãy luôn lạc quan và tự tin khi bước vào giai đoạn này. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay lo lắng gì về tiền mãn kinh, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.