Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh

Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh là một vấn đề sức khỏe mà nhiều phụ nữ gặp phải khi bước vào độ tuổi 40-50. Đây là giai đoạn chuyển đổi chức năng sinh sản, khi cơ thể bắt đầu giảm sản xuất các hormone nữ chính là estrogen và progesterone. Các hormone này có ảnh hưởng đến nhiều chức năng của cơ thể, như chu kỳ kinh nguyệt, sự trao đổi chất, chức năng tình dục và tâm trạng. Khi có sự mất cân bằng hormone, phụ nữ có thể gặp các triệu chứng khó chịu như rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, mất ngủ, thay đổi tâm trạng, khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục… Những triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể gây ra các nguy cơ về sức khỏe như loãng xương, tim mạch, tiểu đường… Vậy phụ nữ tiền mãn kinh nên làm gì để khắc phục rối loạn nội tiết tố và duy trì sức khỏe? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Nguyên nhân của rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh

Theo các chuyên gia y tế, có rất nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh ở phụ nữ. Trong số đó, có cả những nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý (thực thể) và những nguyên nhân xuất phát từ quá trình thay đổi nội tiết tố (cơ năng).

• Sự suy giảm hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng: Đây là nguyên nhân chính gây nên hiện tượng rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh ở phụ nữ. Khi tuổi tác tăng lên, buồng trứng bắt đầu suy giảm hoạt động và sản xuất ít estrogen và progesterone hơn. Điều này làm cho não bộ và tuyến yên phải điều chỉnh lại hoạt động để duy trì sự cân bằng hormone. Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng diễn ra một cách trơn tru, mà có thể gặp phải những dao động và rối loạn.

• Cắt bỏ tử cung hoặc buồng trứng: Một số phụ nữ có thể phải thực hiện các ca phẫu thuật để cắt bỏ tử cung hoặc buồng trứng vì các lý do y khoa khác nhau. Nếu chỉ cắt bỏ tử cung mà để lại buồng trứng, thì quá trình mãn kinh sẽ không xảy ra ngay lập tức, nhưng sẽ không có kinh nguyệt. Nếu cắt bỏ cả tử cung và buồng trứng, thì quá trình mãn kinh sẽ xảy ra ngay lập tức và các triệu chứng mãn kinh sẽ xuất hiện một cách đột ngột và nghiêm trọng hơn.

• Hóa trị và xạ trị: Những liệu pháp điều trị ung thư này có thể gây ra mãn kinh sớm và rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh ở phụ nữ. Điều này là do hóa trị và xạ trị có thể làm hư hại buồng trứng và ảnh hưởng đến sản xuất hormone. Các triệu chứng mãn kinh có thể xuất hiện trong hoặc ngay sau khi điều trị.

Triệu chứng của rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh

Có nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ mất cân bằng hormone và đặc điểm cơ địa của từng người. Một số triệu chứng thường gặp là:

• Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ kinh nguyệt có thể trở nên dài ngắn bất thường, nặng hơn hoặc nhẹ hơn, vòng kinh ngắn hơn. Có thể có những tháng không có kinh nguyệt hoặc có kinh nguyệt liên tục.

• Bốc hỏa: Đây là cảm giác nóng bừng, ớn lạnh, đổ mồ hôi đột ngột ở vùng mặt, cổ và ngực. Bốc hỏa có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày hoặc đêm, kéo dài từ vài giây đến vài phút. Bốc hỏa có thể gây ra cảm giác khó chịu, mất ngủ và mệt mỏi.

• Mất ngủ: Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh có thể làm cho phụ nữ khó ngủ hoặc hay thức giấc vào ban đêm. Điều này có thể do bốc hỏa, lo lắng, trầm cảm hoặc các vấn đề về niệu đạo.

• Thay đổi tâm trạng: Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh có thể làm cho phụ nữ trở nên trầm cảm, lo lắng, căng thẳng, dễ cáu gắt hoặc khóc. Điều này có thể do sự mất cân bằng hormone ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ và các chất dẫn truyền thần kinh.

• Khô âm đạo: Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh có thể làm giảm lượng estrogen trong cơ thể, dẫn đến sự teo nhỏ và khô của âm đạo. Điều này có thể gây ra cảm giác khó chịu, ngứa rát, viêm nhiễm hoặc đau khi quan hệ tình dục.

• Giảm ham muốn tình dục: Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh cũng có thể làm giảm lượng testosterone trong cơ thể, hormone liên quan đến chức năng tình dục ở phụ nữ. Điều này có thể làm giảm ham muốn tình dục hoặc khó đạt khoái cảm.

• Hay quên, khó tập trung: Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh có thể làm suy giảm khả năng nhớ, tập trung và giải quyết vấn đề. Điều này có thể do sự thay đổi của estrogen ảnh hưởng đến các vùng của não bộ liên quan đến trí nhớ và học tập.

Ngoài ra, rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh còn có thể gây ra các triệu chứng khác như: tăng cân, giảm cơ bắp, xương mỏng manh, da khô, tóc rụng, móng yếu, nám da, nổi mụn, đau khớp, đau ngực, tiểu buốt, tiểu nhiều, tiểu không tự chủ…

Cách điều trị rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh

Đây là một quá trình tự nhiên của cơ thể và không phải là một bệnh lý. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của phụ nữ, thì có thể cần phải điều trị. Có nhiều cách điều trị, bao gồm:

• Điều trị hormone: Đây là cách điều trị hiệu quả nhất để giảm các triệu chứng của rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh. Điều trị hormone bao gồm việc bổ sung estrogen và progesterone vào cơ thể qua các dạng thuốc như viên uống, gel bôi, miếng dán da, viên đặt âm đạo… Điều trị hormone có thể giúp làm giảm bốc hỏa, khô âm đạo, mất ngủ, thay đổi tâm trạng và ngăn ngừa loãng xương. Tuy nhiên, điều trị hormone cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như: ra máu âm đạo bất thường, đau ngực, sưng vú, đau đầu, chóng mặt… Ngoài ra, điều trị hormone cũng có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh như ung thư vú, ung thư tử cung, đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Vì vậy, khi sử dụng điều trị hormone, phụ nữ cần phải được theo dõi sát sao bởi bác sĩ và chỉ sử dụng liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất.

• Điều trị không hormone: Nếu không muốn hoặc không thể sử dụng điều trị hormone, phụ nữ có thể sử dụng các loại thuốc không hormone để điều trị một số triệu chứng của rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh. Ví dụ: sử dụng thuốc chống trầm cảm để giảm bốc hỏa và cải thiện tâm trạng; sử dụng thuốc chống loãng xương để ngăn ngừa xương mỏng manh; sử dụng kem hoặc gel âm đạo để giảm khô âm đạo; sử dụng thuốc giảm cân để kiểm soát cân nặng…

• Thay đổi lối sống: Đây là cách điều trị tự nhiên và an toàn nhất để giúp phụ nữ vượt qua rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh. Thay đổi lối sống bao gồm: ăn uống cân bằng, giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất và phytoestrogen (chất giống estrogen có trong đậu nành, hạt lanh, rau củ…); tập thể dục thường xuyên để cải thiện sức khỏe tim mạch, xương khớp và tâm trạng; nghỉ ngơi đủ giấc, tránh ánh sáng và tiếng ồn khi ngủ; giảm căng thẳng bằng cách thư giãn, thiền, yoga hoặc tâm sự với người thân; duy trì cuộc sống tình dục hoạt động và sử dụng các sản phẩm bôi trơn khi quan hệ; hạn chế sử dụng rượu, thuốc lá, cà phê và các chất kích thích khác.

Kết luận

Rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh là một quá trình tự nhiên mà hầu hết phụ nữ đều phải trải qua khi bước vào độ tuổi trung niên. Đây là giai đoạn có nhiều thay đổi về cơ thể và tâm lý, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, đây không phải là một bệnh lý không thể khắc phục. Bằng cách sử dụng các phương pháp điều trị phù hợp và thay đổi lối sống lành mạnh, phụ nữ có thể vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng và duy trì sức khỏe và hạnh phúc.

Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng của này, hãy không ngần ngại mà tìm đến sự tư vấn và hỗ trợ của các chuyên gia y tế. Họ sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân, mức độ và cách điều trị hiệu quả nhất cho bạn. Hãy nhớ rằng, đây không phải là điều gì quá khủng khiếp hay xấu hổ. Đó chỉ là một giai đoạn bình thường của cuộc sống mà bạn có thể vượt qua một cách dễ dàng và an toàn.

Chúc bạn luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!