Một cuộc khảo sát mới tiết lộ sự hiểu biết sai lầm rộng rãi mà nhiều phụ nữ gặp phải khi nói đến sức khỏe xương.

Để giữ cho xương của bạn chắc khỏe nhất có thể ở tuổi trung niên và sau này, hãy thử thực hiện các bài tập
chịu lực như đi bộ, chạy hoặc rèn luyện sức mạnh và ăn một chế độ ăn uống lành mạnh với đủ canxi và vitamin D

Bệnh loãng xương do thoái hóa xương không được chẩn đoán và điều trị đúng mức – mặc dù nó ảnh hưởng đến rất nhiều phụ nữ trên 50 tuổi. Các chuyên gia cho biết điều này phần nào là do nhiều người hiểu sai hoặc đánh giá thấp tác động gây tổn hại của tình trạng nghiêm trọng này.

Một cuộc khảo sát gần đây với 240 phụ nữ sau mãn kinh – một thời điểm đặc biệt nguy hiểm – được công bố trong số tháng 7 năm 2023 của Tạp chí Menopause, nhấn mạnh thông tin sai lệch phổ biến và sự cần thiết của việc bác sĩ và bệnh nhân phải hợp tác cùng nhau để hành động nhằm giúp ngăn ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh loãng xương.

Đừng chờ đến khi xương gãy

Bệnh loãng xương xảy ra khi xương mất quá nhiều mật độ và khối lượng khoáng chất. Kết quả là xương giòn dễ bị gãy, điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần của một người, theo Hiệp hội Mãn kinh Bắc Mỹ (NAMS), công bố trong Tạp chí Menopause. Phụ nữ dễ mắc bệnh loãng xương hơn nam giới vì sự thay đổi hormone trong thời kỳ mãn kinh làm tăng tốc quá trình mất xương.

Đợi đến khi xảy ra gãy xương trước khi bạn thực sự chú ý đến căn bệnh này là rất nguy hiểm.  Tuy nhiên, nhiều người mắc bệnh không nhận ra điều đó cho đến khi họ bị gãy xương, và một số người không liên hệ việc gãy xương của mình với bệnh loãng xương ngay cả sau khi điều đó xảy ra.

Trong cuộc khảo sát về thời kỳ mãn kinh, hơn một nửa số người tham gia cho biết họ đã từng gãy xương trước đó.

Tuy nhiên, 65% người tham gia khảo sát chưa được kiểm tra cho căn bệnh này, và hầu hết không được điều trị để cải thiện sức khỏe xương. Khoảng 10% cho biết họ chưa bao giờ nghe nói về bệnh loãng xương, trong khi 51% thừa nhận họ biết thuật ngữ này nhưng ít hiểu về tình trạng này.

Bệnh loãng xương là vấn đề nghiêm trọng – và đôi khi gây tử vong

Loãng xương làm tăng nguy cơ gãy xương cổ tay, cánh tay, cột sống hoặc hông. Đặc biệt là ở người lớn tuổi có xương phục hồi chậm hơn, những vết gãy này có thể gây ra ảnh hưởng kéo dài. Họ có thể gặp cơn đau kéo dài, không thể đứng thẳng, hoặc gặp khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.

Ở dạng nghiêm trọng nhất, loãng xương có thể gây tử vong. Một nghiên cứu được công bố trong tạp chí Nature vào tháng 12 năm 2019 kết luận rằng 17% người bị loãng xương bị gãy xương hông đã chết trong vòng một năm.

Tuy nhiên, đa số người tham gia cuộc khảo sát về thời kỳ mãn kinh cho rằng loãng xương ít nguy hiểm hơn bệnh tim mạch, và hơn 1/3 đánh giá sai lầm khi xếp loãng xương sau huyết áp cao và tiểu đường. Trên thực tế, cả bốn vấn đề này cùng được coi là những mối đe dọa sức khỏe nguy hiểm nhất, các nhà nghiên cứu lưu ý.

Những người tham gia cuộc khảo sát cũng không nhận ra tính chất thầm lặng của tình trạng này. Khoảng 41% cho biết họ chỉ sẽ tìm kiếm điều trị sau khi trải qua cơn đau hoặc tác dụng phụ khác.

Thay đổi lối sống có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương

Để duy trì xương chắc khỏe ở tuổi trung niên và sau này, việc áp dụng một lối sống lành mạnh là rất quan trọng, Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) khuyến nghị.

Điều này bao gồm thường xuyên thực hiện các bài tập chịu lực như đi bộ, chạy bộ hoặc rèn luyện sức bền (strength training); hạn chế sử dụng rượu bia; bỏ hút thuốc; và ăn một chế độ dinh dưỡng lành mạnh với đủ lượng canxi và vitamin D.

Hầu hết mọi người nhận đủ canxi trong chế độ ăn uống của họ và không cần phải bổ sung. Sữa, thực phẩm từ đậu nành, rau xanh, yến mạch và đậu là những nguồn tốt nhất.

Nhưng nhiều phụ nữ bị thiếu vitamin D, đó là lý do tại sao bạn nên yêu cầu bác sĩ kiểm tra mức độ của bạn cùng với các xét nghiệm máu định kỳ và bổ sung nếu cần.

Những người mắc chứng loãng xương cũng cần chú ý để tránh té ngã, CDC nhấn mạnh, bằng cách loại bỏ thảm sàn, lắp tay vịn trong bồn tắm và vòi sen và kiểm tra mắt thường xuyên để không vấp phải các chướng ngại vật họ không nhìn thấy.

Kiểm tra mật độ xương khi thích hợp

Nên kiểm tra mật độ xương cho phụ nữ trên 65 tuổi. Phụ nữ sau mãn kinh dưới 65 tuổi cũng nên được kiểm tra nếu họ có nguy cơ cao hơn

Sức khỏe của xương có thể được đánh giá bằng kỹ thuật quét hình ảnh được gọi là phương pháp đo độ hấp thụ tia X hai nguồn năng lượng DXA.

Hiện nay, nhóm chuyên trách các dịch vụ dự phòng Hoa Kỳ (The U.S. Preventive Services Task Force) khuyến nghị rằng phụ nữ có nguy cơ trung bình mắc bệnh loãng xương nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc lần đầu ở tuổi 65. Phụ nữ sau mãn kinh nhưng chưa đến tuổi này nhưng có nguy cơ cũng nên được sàng lọc. Điều này bao gồm tiền sử gia đình mắc bệnh loãng xương, bệnh đại tràng hoặc bệnh tuyến giáp, sử dụng một số loại thuốc nhất định, bao gồm corticoid hoặc hormone điều trị ung thư vú, và nhiều yếu tố khác. Các cuộc kiểm tra nên được lặp lại mỗi hai năm sau lần đầu tiên.

Các loại thuốc điều trị bệnh loãng xương

Phụ nữ đã mãn kinh mắc bệnh loãng xương (osteoporosis) hoặc thiếu xương (osteopenia) – khối lượng xương thấp dẫn đến loãng xương – nên được điều trị bằng thuốc. Các loại thuốc này bao gồm biphosphonates như Fosomax, Reclast, và Boniva, có tác dụng làm chậm tốc độ phá hủy xương. Người mắc bệnh nặng hơn cũng có thể cần các loại thuốc tăng cường quá trình hình thành xương, như Forteo.

Thuốc là một phần quan trọng của quá trình điều trị bệnh loãng xương, NAMS nhấn mạnh. Nếu không có các phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả, số ca gãy xương do loãng xương và các chi phí liên quan dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong tương lai.

Therapy hormone là một lựa chọn khác để giảm nguy cơ gãy xương. “Estrogen là một phương pháp điều trị phù hợp để ngăn ngừa mất xương,” đặc biệt là đối với phụ nữ mãn kinh trẻ, khỏe mạnh còn có triệu chứng bốc hỏa.

Hãy bảo vệ xương trước và sau mãn kinh

Mãn kinh và bệnh loãng xương là hai hiện tượng sức khỏe thường được xem xét riêng biệt và mối quan hệ chặt chẽ giữa chúng lại ít được phụ nữ chú ý đến. Tuy nhiên, mãn kinh với quá trình giảm dần mức estrogen, không chỉ dừng lại ở những thay đổi về tinh thần và thể chất thông thường mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh loãng xương phát triển.

Trong cuộc chiến chống lại quá trình khử khoáng của xương, hiểu biết và sự phòng ngừa đóng vai trò là yếu tố quyết định. Có một số chiến lược cụ thể và kịp thời có thể được triển khai để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe xương suốt quá trình mãn kinh và sau đó.

Lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống giàu canxi và vitamin D, tập luyện đều đặn để tăng cường mật độ và sức của xương, cùng với việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, là các bước không thể thiếu trong kế hoạch này. Ngoài ra, việc sử dụng các liệu pháp hỗ trợ theo lời khuyên của bác sĩ cũng có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe xương,ngăn ngừa bệnh loãng xương trong và sau giai đoạn mãn kinh.

Việc liên kết giữa mãn kinh và nguy cơ mắc bệnh loãng xương là một sự thật không thể phủ nhận, báo hiệu một lời cảnh tỉnh cho mọi phụ nữ. Bằng cách áp dụng một lối sống lành mạnh, giáo dục bản thân về sức khỏe và thực hiện các biện pháp phòng ngừa kịp thời, chúng ta có thể giảm thiểu rủi ro này và hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng trong suốt quá trình mãn kinh và sau đó.

Nhận thức sâu sắc và chủ động trong việc nâng cao sức khỏe của chính mình là chìa khóa để vượt qua những thách thức do mãn kinh đem lại, đặc biệt là bệnh loãng xương.