Vai trò của progesterone là gì? Đây là một câu hỏi mà nhiều người phụ nữ quan tâm, bởi progesterone là một hormone sinh dục nữ quan trọng, có ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, chu kỳ kinh nguyệt và thai kỳ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về progesterone là gì, vai trò của progesterone trong cơ thể và những vấn đề cần lưu ý về nồng độ progesterone.
Progesterone là gì?
Progesterone (pregn-4-ene-3,20-dione; viết tắt là P4) là một hormone steroid nội sinh được cơ thể người phụ nữ tiết ra ở nửa sau chu kỳ kinh nguyệt. Progesterone chủ yếu tiết ra ở buồng trứng, ngoài ra còn ở nhau thai (trong thời kì mang thai), tuyến thượng thận và giữ vai trò quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt và duy trì thai kỳ. Progesterone thuộc nhóm các hormone steroid, gọi là progestogen. Nó cũng là một chất chuyển hoá trung gian quan trọng trong quá trình sản xuất steroid nội sinh khác, bao gồm các hormone giới tính và các steroid tự nhiên, và đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của não như một neurosteroid. Cấu trúc hoá học của progesterone chứa 4 vòng hydrocacbon liền nhau, chứa gốc ceton và các nhóm chức năng oxi hoá cùng 2 nhánh methyl. Giống như các hormone steroid khác, progesterone có tính chất kỵ nước.
Vai trò của progesterone trong cơ thể
Progesterone có vai trò quan trọng điều hoà kinh nguyệt ở phụ nữ, giúp tử cung luôn sẵn sàng mang thai và cần thiết cho quá trình tạo sữa. Cụ thể, progesterone có các công dụng sau:
-
Điều hoà chu kỳ kinh nguyệt: Progesterone cùng với một hormone sinh dục nữ khác là estrogen tạo nên chu kỳ kinh nguyệt của một người phụ nữ. Trong giai đoạn rụng trứng (nửa sau chu kỳ kinh nguyệt), thân nhiệt của người phụ nữ thường tăng từ 0.5-1 độ C do tác dụng của progesterone. Nếu trứng không được thụ tinh, quá trình thụ thai không xảy ra, nồng độ progesterone sẽ giảm trong 4 ngày cuối của chu kỳ do quá trình thoái hoá của thể vàng. Lúc này, lớp niêm mạc tử cung sẽ bị bong ra và xuất hiện hiện tượng hành kinh.
-
Ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của trứng: Sau khi được thụ tinh, trứng bắt đầu di chuyển vào trong tử cung để bắt đầu quá trình làm tổ. Trước đó, progesterone đã giúp niêm mạc tử cung phát triển, dày hơn để tạo điều kiện tốt nhất đón trứng. Sau khi thụ thai, progesterone còn được sản xuất ở nhau thai và duy trì nồng độ cao trong suốt thai kỳ, ngăn ngừa đẻ non, bảo vệ thai nhi phát triển bình thường. Progesterone còn có tác dụng tăng huyết động mạch và glycogen trong niêm mạc tử cung để đảm bảo chất dinh dưỡng cho thai nhi.
-
Hỗ trợ tuyến vú phát triển trong suốt thai kỳ, có vai trò trong quá trình tạo sữa sau sinh.
-
Tạo nút nhầy cổ tử cung người mẹ để tránh sự xâm nhập của vi khuẩn.
-
Ở cơ thể nam giới cũng có một lượng nhỏ progesterone đóng vai trò trong sự phát triển của tinh trùng.
Nồng độ progesterone và những vấn đề cần lưu ý
Nồng độ progesterone huyết thanh dao động trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, đạt đỉnh trước ngày hành kinh 7 ngày và cao hơn ở phụ nữ mang thai. Trong giai đoạn nang noãn (trước rụng trứng), nồng độ progesterone duy trì ở mức thấp (0,2-1,5 ng/ml). Sau khi nồng độ hormone LH tăng cao, đạt đỉnh và dẫn đến hiện tượng rụng trứng, các tế bào hoàng thể trong nang noãn bị vỡ, sản xuất progesterone đáp ứng với LH. Trong giai đoạn hoàng thể (sau rụng trứng), nồng độ progesterone tăng nhanh đến mức tối đa đạt 10-20 ng/ml trong khoảng 5-7 ngày sau khi rụng trứng.
Nếu nồng độ progesterone không phù hợp, có thể gây ra những vấn đề sức khỏe như:
-
Nồng độ progesterone quá cao: Có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, mệt mỏi, khó chịu, căng vú, giảm ham muốn tình dục, rối loạn tiền kinh nguyệt, khó thụ thai hoặc sảy thai. Ngoài ra, progesterone quá cao còn có thể làm giảm nồng độ estrogen và testosterone, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh lý và tâm lý.
-
Nồng độ progesterone quá thấp: Có thể gây ra các triệu chứng như chu kỳ kinh nguyệt không đều, rong kinh, u xơ tử cung, u nang buồng trứng, khô âm đạo, lo âu, trầm cảm, giảm xương hoặc béo phì. Ngoài ra, progesterone quá thấp còn có thể làm tăng nồng độ estrogen và testosterone, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh lý và tâm lý.
Để kiểm tra nồng độ progesterone trong cơ thể, bạn có thể làm xét nghiệm máu hoặc nước bọt. Tùy theo từng giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt hoặc thai kỳ mà bạn sẽ có một mức progesterone khác nhau. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để biết được mức progesterone phù hợp cho bạn và cách điều chỉnh nếu có sai lệch. Nếu bạn có nghi ngờ về nồng độ progesterone của mình, bạn nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Kết luận
Progesterone là một hormone sinh dục nữ quan trọng, có vai trò trong chu kỳ kinh nguyệt, thai kỳ và sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Nồng độ progesterone cần được duy trì ở mức cân bằng, không quá cao cũng không quá thấp, để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho phụ nữ. Bạn nên theo dõi nồng độ progesterone của mình và tham khảo ý kiến của bác sĩ khi cần thiết. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về progesterone và vai trò của progesterone trong cơ thể. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này.