Tiền mãn kinh là giai đoạn chuyển đổi chức năng sinh sản của phụ nữ, thường xảy ra ở độ tuổi 45-50. Trong thời kỳ này, cơ thể phụ nữ có nhiều thay đổi về nội tiết tố, ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm sinh lý và chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những thay đổi nội tiết tố tiền mãn kinh và cách điều trị hiệu quả.
Nội tiết tố là gì và vai trò của nó trong cơ thể phụ nữ?
Nội tiết tố là những chất hóa học được tiết ra bởi các tuyến nội tiết, có tác dụng điều hòa các hoạt động của cơ thể. Các nội tiết tố quan trọng nhất đối với phụ nữ là estrogen và progesterone, được sản xuất bởi buồng trứng. Estrogen và progesterone có ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, sự phát triển của các bộ phận sinh dục, khả năng sinh sản, sự phát triển của xương và cơ, chức năng tim mạch, da dẻ và tóc.
Những thay đổi nội tiết tố tiền mãn kinh là gì?
Khi bước vào tuổi tiền mãn kinh, buồng trứng bắt đầu suy giảm hoạt động và giảm sản xuất estrogen và progesterone. Điều này làm cho chu kỳ kinh nguyệt không đều, lượng máu ra ít hơn hoặc nhiều hơn bình thường, hoặc có thể ngừng hẳn trong một thời gian. Những thay đổi về nội tiết tố cũng gây ra các triệu chứng khác như:
-
Nóng bừng: Là hiện tượng cơ thể bỗng nhiên nóng lên và đổ mồ hôi, do sự giãn nở của các mạch máu dưới da. Nóng bừng có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày, kéo dài từ 30 giây đến 30 phút, và có thể gây cảm giác khó chịu, mệt mỏi và ớn lạnh.
-
Khô âm đạo: Là hiện tượng giảm lượng dịch nhờn ở âm đạo, do sự suy giảm của estrogen. Khô âm đạo có thể gây cảm giác ngứa, rát, khó chịu khi quan hệ tình dục hoặc khi đi vệ sinh.
-
Rối loạn giấc ngủ: Là hiện tượng khó ngủ hoặc ngủ không sâu, do sự dao động của nội tiết tố hoặc do các triệu chứng khác như nóng bừng hay lo âu. Rối loạn giấc ngủ có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của phụ nữ.
-
Thay đổi tâm trạng: Là hiện tượng biến đổi cảm xúc không kiểm soát được, do sự thiếu hụt của estrogen. Thay đổi tâm trạng có thể bao gồm cảm giác buồn bã, lo âu, căng thẳng, kém tự tin hoặc cáu gắt.
-
Giảm trí nhớ: Là hiện tượng quên đi những điều đã biết hoặc học được, do sự thay đổi của nội tiết tố cũng như các triệu chứng khác. Giảm trí nhớ có thể ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày của phụ nữ.
-
Tăng cân: Là hiện tượng tăng trọng lượng cơ thể, do sự giảm chuyển hóa và tăng tích mỡ, đặc biệt ở vùng bụng. Tăng cân có thể gây nguy cơ cao cho các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch hay loãng xương.
Cách điều trị những thay đổi nội tiết tố tiền mãn kinh
Những thay đổi nội tiết tố tiền mãn kinh là quá trình tự nhiên của cơ thể phụ nữ, không phải là bệnh lý. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống, bạn có thể cần điều trị để giảm bớt các triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng. Có một số cách điều trị như sau:
-
Điều trị nội tiết tố: Là cách bổ sung estrogen và progesterone cho cơ thể bằng các loại thuốc uống, kem, gel, băng dán hoặc vòng âm đạo. Điều trị nội tiết tố có thể giúp giảm các triệu chứng như nóng bừng, khô âm đạo, rối loạn giấc ngủ, thay đổi tâm trạng và loãng xương. Tuy nhiên, điều trị nội tiết tố cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau ngực, máu kinh ra nhiều hoặc không ngừng, đau đầu, chóng mặt hoặc tăng nguy cơ ung thư vú hoặc tử cung. Do đó, bạn cần được bác sĩ khám và tư vấn kỹ trước khi sử dụng điều trị nội tiết tố.
-
Điều trị không dùng nội tiết tố: Là cách sử dụng các loại thuốc khác không chứa estrogen và progesterone để giảm các triệu chứng tiền mãn kinh. Ví dụ như:
- Thuốc chống trầm cảm: Có thể giúp giảm nóng bừng và thay đổi tâm trạng.
- Thuốc chống co thắt: Có thể giúp giảm nóng bừng và đổ mồ hôi.
- Thuốc chống loãng xương: Có thể giúp ngăn ngừa sự mất mát xương và giảm nguy cơ gãy xương.
- Chất bôi trơn âm đạo: Có thể giúp làm ẩm âm đạo và giảm khô âm đạo.
-
Thay đổi lối sống: Là cách tự chăm sóc sức khỏe bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, vận động và sinh hoạt. Bạn có thể làm theo những gợi ý sau:
- Ăn uống cân bằng, giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ. Hạn chế ăn các loại thực phẩm có chứa cafein, cồn, gia vị hay đường.
- Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, để cải thiện sức khỏe tim mạch, xương khớp, tăng cường năng lượng và giảm căng thẳng.
- Ngủ đủ giấc, ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm, để nghỉ ngơi và phục hồi cơ thể. Tránh xem tivi, dùng điện thoại hay máy tính trước khi đi ngủ.
- Thư giãn và giải tỏa stress bằng cách học các kỹ năng quản lý cảm xúc, tham gia các hoạt động yêu thích, giao tiếp với bạn bè và gia đình hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ của chuyên gia.
- Duy trì cuộc sống tình dục lành mạnh bằng cách sử dụng chất bôi trơn âm đạo, tìm hiểu về các tư thế quan hệ phù hợp và thể hiện sự quan tâm và yêu thương với đối phương.
- Dùng thực phẩm bổ sung: Hiện tại ở thị trường Việt Nam chỉ có một dòng sản phẩm duy nhất đó là Femarelle, được sản xuất 100% từ thiên nhiên và được cho là an toàn không gây tác dụng phụ. Femarelle – một loại bổ sung dinh dưỡng được chiết xuất từ hạt đậu nành không chứa isoflavon – một loại phytoestrogen có tác dụng tương tự như estrogen trong cơ thể. Femarelle có chứa DT56a – một thành phần độc quyền được bảo vệ bằng bằng sáng chế quốc tế. DT56a có khả năng kích hoạt các thụ thể estrogen trong não và âm đạo, giúp cân bằng lại sự thiếu hụt estrogen trong giai đoạn tiền mãn kinh.